Hoe stem je een gitaar: verschillende methoden en theoretische achtergrond
hoe stem je een gitaar
hoe stem je een gitaar? Dat is een essentiële vaardigheid voor elke gitarist. Een goed gestemde gitaar zorgt voor een mooi en zuiver geluid, wat het speelplezier aanzienlijk verhoogt. In dit artikel bespreken we de verschillende manieren om een gitaar te stemmen en geven we je een korte theoretische achtergrond over het stemmen. Zo leer je hoe je jouw gitaar perfect kunt stemmen en kun je nog meer van het spelen genieten.
-
hoe stem je een gitaar: op het gehoor
Een veelgebruikte methode om een gitaar te stemmen, is op het gehoor. Hierbij gebruik je de tonen van de andere snaren als referentie. Voor een standaard stemming zijn de noten van laag naar hoog E-A-D-G-B-E. Om je gitaar op deze manier te stemmen, volg je de volgende stappen:
- Stem de laagste (dikste) snaar, de lage E-snaar, op een referentietoon, zoals een stemvork of een piano.
- Druk de lage E-snaar op de 5e fret in en stem de A-snaar zodat deze dezelfde toonhoogte heeft.
- Herhaal dit proces met de A-snaar op de 5e fret voor de D-snaar, de D-snaar op de 5e fret voor de G-snaar en de G-snaar op de 4e fret voor de B-snaar.
- Druk tot slot de B-snaar op de 5e fret in en stem de hoge E-snaar zodat deze dezelfde toonhoogte heeft.
2. Elektronisch stemapparaat of Digitale tuner
Een elektronisch stemapparaat is een handig hulpmiddel om je gitaar snel en nauwkeurig te stemmen. Er zijn diverse soorten stemapparaten op de markt, zoals clip-on tuners die je op de kop van de gitaar kunt bevestigen, of pedaaltuners die je op je pedalboard kunt plaatsen. Deze apparaten detecteren de trillingen van de snaren en geven aan of de snaar te hoog of te laag gestemd is. Volg de aanwijzingen op het scherm om elke snaar op de juiste toonhoogte te brengen.
-
Smartphone-apps
Er zijn diverse apps beschikbaar die je kunt gebruiken om je gitaar te stemmen. Deze apps werken op een vergelijkbare manier als elektronische stemapparaten, maar gebruiken de microfoon van je smartphone om de toonhoogte van de snaren te bepalen. Enkele populaire gitaarstem-apps zijn GuitarTuna, Fender Tune en Pano Tuner.
-
Hoe stem je een gitaar met een stemfluitje?
Een stemfluitje is een klein, eenvoudig en draagbaar hulpmiddel om je gitaar te stemmen. Een stemfluitje heeft zes tonen, één voor elke snaar van de gitaar. Om je gitaar te stemmen met een stemfluitje, blaas je op het fluitje en luister je naar de toon die het produceert. Stem vervolgens de bijbehorende snaar op de gitaar zodat deze dezelfde toonhoogte heeft als het fluitje. Herhaal dit proces voor alle snaren.
Hoe stem je een gitaar: Stemvork
Een stemvork is een klassiek hulpmiddel voor het stemmen van muziekinstrumenten. Een stemvork produceert een specifieke toon wanneer deze wordt aangeslagen. Om je gitaar te stemmen met een stemvork, volg je de volgende stappen:
- Sla de stemvork aan op een hard oppervlak, zoals je knie, zodat het begint te trillen en een toon produceert.
- Houd de basis van de stemvork tegen de klankkast van de gitaar, zodat het geluid van de stemvork wordt versterkt.
- Stem de bijbehorende snaar op de gitaar zodat deze dezelfde toonhoogte heeft als de stemvork. Voor een stemvork die een A-toon produceert (440 Hz), stem je de A-snaar van de gitaar.
- Gebruik de gestemde snaar als referentie om de andere snaren te stemmen, zoals bij de standaard stemmethode op het gehoor.
Er zijn verschillende manieren om je gitaar te stemmen, elk met zijn eigen voor- en nadelen. Of je nu kiest voor op het gehoor stemmen, elektronische stemapparaten, smartphone-apps, stemfluitjes of een stemvork, het is belangrijk om te weten hoe je je gitaar goed kunt stemmen. Zo kun je altijd genieten van een zuiver en harmonieus geluid tijdens het spelen. Experimenteer met de verschillende methoden en ontdek welke het beste bij jou past. In onze gitaar gids vindt je ook een stukje uitleg over het stemmen van een gitaar je kunt de gids hier downloaden.
Theoretische achtergrond
Het stemmen van een gitaar is gebaseerd op het principe van gelijkzwevende temperatuur. Dit betekent dat de twaalf noten van het octaaf gelijkmatig zijn verdeeld. In de praktijk betekent dit dat elke snaar een specifieke frequentie heeft die correspondeert met een bepaalde noot op de chromatische toonladder. De meest gangbare stemming voor een gitaar is de zogenaamde “standaard stemming” (E-A-D-G-B-E), waarbij elke snaar een bepaalde noot vertegenwoordigt.
De frequenties van de snaren in de standaard stemming zijn als volgt:
- Lage E-snaar: 82,41 Hz
- A-snaar: 110,00 Hz
- D-snaar: 146,83 Hz
- G-snaar: 196,00 Hz
- B-snaar: 246,94 Hz
- Hoge E-snaar: 329,63 Hz
Deze frequenties zijn gebaseerd op de A4-toon (440 Hz), die internationaal is vastgesteld als de standaard voor het stemmen van muziekinstrumenten. Bij het stemmen van een gitaar wordt deze A4-toon als uitgangspunt gebruikt, en de andere noten worden daarvan afgeleid. Deze toon krijg je ook te horen als je met een stemvork stemt van 440 Hz, je kunt deze met een flageolet op het 5e vakje van snaar 5 tevoorschijn toveren. En van daaruit stem je de andere snaren dan weer goed.
De verhouding tussen de frequenties van aangrenzende noten in de chromatische toonladder wordt bepaald door de twaalfde wortel van twee (ongeveer 1,0595). Dit betekent dat elke volgende noot in de toonladder een frequentie heeft die ongeveer 1,0595 keer hoger is dan de vorige noot. Dit principe zorgt ervoor dat de noten van een octaaf gelijkmatig verdeeld zijn en dat het instrument in harmonie klinkt, ongeacht de toonsoort waarin wordt gespeeld.
Bij het stemmen van een gitaar is het belangrijk om rekening te houden met factoren die de toonhoogte van de snaren kunnen beïnvloeden, zoals temperatuur, luchtvochtigheid en slijtage van de snaren. Om je gitaar goed gestemd te houden, is het raadzaam om regelmatig te stemmen en, indien nodig, je snaren te vervangen.
In de muziektheorie bestaan er naast de gelijkzwevende temperatuur ook andere stemmingssystemen, zoals de reine stemming, waarbij de intervallen tussen de noten exacte fracties van een octaaf zijn. Dit zorgt voor een andere klankkleur en harmonie, maar is minder geschikt voor de gitaar vanwege de beperkingen in toonsoorten. Het gelijkzwevend stemsysteem is daarom de meest gebruikte en praktische keuze voor gitaristen.
Geef een reactie